تعریف چک برگشتی

در صورت وجود برخی موارد از نظر قانون ، چک برگشتی تلقی می گردد. از آنجا که چک برگشتی به مفهوم چک بلامحل یا چک پرداخت نشدنی می باشد ، دارنده چک برگشتی قادر است اقدامات قانونی مورد نیاز را برای وصول وجه چک برگشتی انجام دهد که شیوه ی حقوقی ، کیفری و ثبتی از جمله این روش ها می باشد.

چک یک سند تجاری مهم و پر کاربرد می باشد که مورد استفاده ی روزمره ی مردم قرار می گیرد .به همین جهت قانونگذار برای تضمین سلامت استفاده ی مردم از اسناد تجاری مانند چک مقرراتی را تدوین کرده است زیرا آگاهی نداشتن نسبت به مسائل مربوط به چک  می تواند موجب ایجاد مشکلاتی در این زمینه گردد .

یکی از مسائل مهم در خصوص پرداخت چک این می باشد که گاهی چک پرداخت نگردیده و چک به شکل بلامحل صادر گردیده است . این گونه چک ها که در بانک برگشت می خورند را در اصطلاح چک برگشتی می نامند که اطلاع از شیوه ی وصول چک برگشتی موضوعی مهم می باشد.وصول چک برگشتی از روش های حقوقی،کیفری و ثبتی امکان پذیر می باشد.

چک برگشتی یا بلامحل:

بر اساس قانون صدور چک ،فردی که چک صادر می نماید می بایست در تاریخ درج شده در چک به مقدار مبلغ نوشته شده در چک در حساب بانکی خود وجه نقد داشته باشد در غیر این صورت  می توان چک را برگشت زد و علیه صادر کننده چک اقدامات قانونی مورد نیاز را انجام داد . این گونه چک ها با عناوینی نظیر چک بلامحل و یا چک پرداخت نشدنی هم نامگذاری شده اند .

در طول سال های اخیر موارد صدور چک های برگشتی به شکل بی رویه ای افزایش پیدا کرده است که این موضوع لزوم آشنایی با مقررات و قوانین مربوط به صدور چک را افزایش می دهد.شایان ذکر می باشد که در صورت برگشت خودن چک، رفع سوء اثر چک برگشتی فقط با استفاده از شرایط مقرر در ماده ی 5 مکرر قانون صدور چک، امکان پذیر می باشد.

موارد چک برگشتی یا بلا محل

در صورت وجود یکسری مواردی که در قانون ذکر شده، می توان چک را برگشتی یا بلامحل دانست و اقدامات قانونی مورد نیاز را برای وصول وجه چک انجام داد.این موارد عبارتند از:

• صادر کننده ی چک،پول نقد کافی در حساب بانکی خود نداشته باشد و یا صاحب حساب همه یا بخشی از وجه چک صادره را از حساب بانکی برداشت کند .
• صادر کننده با علم نسبت به بسته بودن حساب خود ، چک صادر نماید و یا پس از صادر کردن چک ، حساب خود را مسدود کند .
• هنگامی که صادر کننده چک دستور دهد وجه به دارنده چک پرداخت نگردد.
• اگر چک به شکلی تنظیم گردیده باشد که بانک به دلایلی همچون قلم خوردگی ، عدم مطابقت امضا و یا اختلاف در مندرجات چک از پرداخت وجه به دارنده چک خودداری نماید.