ساز ها
انواع ساز
صداها و موسیقی از قدیم الایام تا به امروز بخش جدایی‌ناپذیری از فرهنگ‌ها و جوامع بشری بوده‌اند. برای اجرای ملودی‌ها و تولید صداهای متنوع، انواع سازها به کار گرفته می‌شوند. سازها به شکل‌ها و نحوه تولید صدا تقسیم‌بندی می‌شوند.
1. ساز زخمه‌ای (زهی، مضرابی، آرشه‌ای):
سازهای زخمه‌ای از مجموعه سازهایی هستند که برای تولید صدا از ضربه ناشی از زدن به سطح سختی استفاده می‌کنند. این سازها شامل زهی، مضرابی و آرشه‌ای هستند. زهی سازی است که با زدن قسمتی از آن به سختی‌های دیگر صدا تولید می‌کند. مضرابی سازهایی مثل طبل و سنج ترکیبی از ضربه زده شدن و برخورد صداهای تولید شده با سطح‌های داخلی ساز است. ساز آرشه‌ای مانند پیانو نیز از این مکانیسم استفاده می‌کند.
2. ساز بادی (چوبی و برنجی):
سازهای بادی صدا را از طریق جریان هوا تولید می‌کنند. این سازها می‌توانند از مواد چوبی یا برنجی ساخته شوند. برخی از سازهای بادی چوبی شامل نی، فلوت، اوبوئه و کلارینت می‌باشند. سازهای بادی برنجی نیز شامل ترومپت، ساکسیفون و ترومبون است.
3. ساز کوبه‌ای (با کوک معین و نامعین):
سازهای کوبه‌ای صدا را از طریق کوبیدن و ض
ربه زدن به سطح خاصی تولید می‌کنند. سازهایی مانند درامز، تمپانی و گلوکنشاین به این دسته می‌توانند تعلق داشته باشند. سازهای کوبه‌ای معمولاً شامل کوکی (سطح دارای کوک معین) و کوبه‌ای (سطح دارای کوک نامعین) می‌باشند.
4. ساز صفحه کلید دار:
سازهایی که دارای صفحه کلید هستند و از طریق فشار و کشیدن کلیدها صدا تولید می‌کنند، سازهای صفحه کلید دار نامیده می‌شوند. سازهایی مانند پیانو، کیبورد الکترونیکی و ارگ در این دسته قرار می‌گیرند.
5. ساز الکترونیکی:
سازهای الکترونیکی صدا را با استفاده از مدارهای الکترونیکی و نرم‌افزارهای مخصوص تولید می‌کنند. سازهای الکترونیکی شامل سینتی‌سایزر، درام الکترونیکی و میکسر می‌باشند.
هر سازی ویژگی‌های خاصی از جمله صدای مشخص، تنظیم قابل تغییر و تکنیک‌های خاص نوازندگی دارد. این تنوع در سازها به ما امکان می‌دهد به تنوع بیشتری در خلق موسیقی بپردازیم.
انواع سازهای بادی
1. ساز بادی چوبی:
سازهای بادی چوبی، مانند فلوت، نی، کلارینت و اوبوئه، از چوب ساخته می‌شوند. این سازها دارای لوله‌ای هستند که با دمیدن هوا به داخل آن، صدا تولید می‌کنند. بسته به ساختار و طول لوله و تکنیک نوازندگی، صداهای متفاوتی تولید می‌شود.
2. ساز بادی برنجی:
سازهای بادی برنجی، مانند ترومپت، ساکسیفون و ترومبون، از آلیاژ‌های مختلف برنج تهیه می‌شوند. این سازها دارای صفحه‌ای هستند که با دمیدن هوا به داخل آن، صدا تولید می‌شود. ساختار و شکل صفحه و صمام‌ها بر تنظیم و قابلیت نوازش ساز تأثیرگذار است.
3. ساز بادی شستی دار:
سازهای بادی شستی دار مانند ساز ترومبون، با استفاده از جریان هوا و تغییر طول لوله به وسیله شستشو صدا تولید می‌کنند. نوازنده می‌تواند با تغییر مکان شستشو در روی لوله، طول آن را تغییر دهد و از این طریق صداهای متفاوتی را ایجاد کند.
توجه داشته باشید که این فقط سه نوع معروف از سازهای بادی هستند و در هر گروه، سازهای بیشتری وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و صداهای منحصر به فردی دارند.
برای اطلاعات بیشتر در اینجا کلیک کنید.
برخی از سازهای معروف و ویژگی‌های آنها
1. پیانو: پیانو یک ساز صفحه کلید دار است که توسط کلیدهایی که توسط نوازنده زده می‌شوند، صدا تولید می‌کند. صدای پیانو با نوازش سیم‌های فلزی درون ساز تولید می‌شود.
2. گیتار: گیتار یک ساز زهی است که دارای چندین سیم است. نوازنده با ضربه‌زدن و پلاک کشیدن انگشتان بر روی سیم‌ها، صدا تولید می‌کند.
3. ویولن: ویولن یک ساز زهی است که از چندین سیم استفاده می‌کند. نوازنده با استفاده از کام و دستان خود روی سیم‌ها زنده‌بودن می‌کند و صدا را تولید می‌کند.
4. درامز: درامز یک ساز کوبه‌ای است که با استفاده از مضراب‌ها به سطوح مختلف ساز ضربه می‌زند. درامز شامل تمپانی، سنج و طبل است.
5. ساکسیفون: ساکسیفون یک ساز بادی برنجی است که از آلیاژ برنج ساخته شده است. صداهای متنوعی را تولید می‌کند و در گروه سازهای بادی نوازنده با دمیدن هوا به لوله ساز صدا را تولید می‌کند.
6. ترومبون: ترومبون نیز یک ساز بادی برنجی است که دارای لوله‌ای با صفحه خمیده است. نوازنده با تغییر طول لوله با استفاده از شستشو، صدا تولید می‌کند.
7. کلارینت: کلارینت یک ساز بادی چوبی است که از جنس چوب ساخته شده است. دارای صفحه‌ای به نام برگ کلارینت است که با دمیدن هوا به داخل آن، صدا تولید می‌کند.
8. بلوز: بلوز یک ساز بادی است که از آلیاژ برنج ساخته شده است. این ساز دارای صفحه‌ای به نام صفحه لب است و با دمیدن هوا به داخل آن، صدا تولید می‌شود.
9. بیس: بیس یک ساز زهی است که صدا را توسط ضربه‌زدن به سیم‌های برجسته آن تولید می‌کند. این ساز عموماً در ارکسترها و گروه‌های موسیقی استفاده می‌شود و صدایی با بم‌بم عمیق دارد.
10. هارپ: هارپ یک ساز زهی است که دارای چندین سیم است. نوازنده با استفاده از انگشتان خود روی سیم‌ها زنده‌بودن می‌کند و صدا تولید می‌کند. هارپ به طور معمول دارای شکل و طرح زیبا و تزییناتی است.
11. سنتور: سنتور نیز یک ساز زهی است که دارای سیم‌های برجسته است. نوازنده با ضربه‌زدن و پلاک کشیدن انگشتان بر روی سیم‌ها، صدا تولید می‌کند. این ساز به شکل یک جعبه یا تخته بزرگ شکل دارد.
12. ویبروفون: ویبروفون یک ساز کوبه‌ای است که از تارهای فلزی تشکیل شده است. با استفاده از چوبه‌ها یا میزان ویبره تارها، صدا تولید می‌شود.
13. ارگ: ارگ یک ساز صفحه کلید دار است که توسط کلیدهایی که توسط نوازنده زده می‌شوند، صدا تولید می‌کند. این ساز دارای صندوق بزرگی است که دارای لوله‌ها و صفحه‌های صوتی است.
14. ترومپت: ترومپت یک ساز بادی برنجی است که دارای لوله‌ای مستقیم است. نوازنده با دمیدن هوا به داخل لوله و تغییر شکل لبها، صدا تولید می‌کند.
15. سازهای پرکاشن: سازهای پرکاشن مانند طبل، نقاره، گلوکنشتاین و زیلوفون، صدا را توسط ضربه زدن به سطوح مختلفی تولید می‌کنند.
16. سازهای الکترونیکی: سازهای الکترونیکی، مانند کیبوردهای سینتی‌سایزر و درام‌مشین، با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی و سیستم‌های صوتی به تولید صدا می‌پردازند.
17. گیتار بیس: گیتار بیس یک ساز زهی است که برای نواختن ضربه‌ها و نت‌های بم‌بم و ریتم‌های پایه در موسیقی استفاده می‌شود. طنین گیتار بیس صدایی پرقدرت و بافتی عمیق دارد.
18. سازهای بادی مثل ساکسوفون، ترومبون، توبا: این سازها نیز از طریق دمیدن هوا و تغییر شکل لبها صدا تولید می‌کنند. هر کدام از این سازها دارای طبقه‌بندی و انواع مختلفی هستند که در اجراهای موسیقی متنوع استفاده می‌شوند.
19. پیانیکورد: پیانیکورد یک ساز صفحه کلید دار است که نوازنده می‌تواند با هر دو دستش بر روی کلیدها نواخته و صدا تولید کند. این ساز عموماً در موسیقی کلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
20. سازهای کوبه‌ای مانند درامز، کونگا، ماریمبا: این سازها با استفاده از ضربه‌ها و کوبش‌ها صدا تولید می‌کنند. هر ساز کوبه‌ای دارای ساختار و صداهای خاصی است و در تنوع موسیقی بسیاری نقش دارد.
21. سازهای سنتی خاورمیانه مانند عود، ستار، تار: این سازها در فرهنگ و موسیقی خاورمیانه ریشه دارند و با استفاده از انگشتان بر روی سیم‌ها و دسته‌ها صدا تولید می‌کنند.
تاریخچه پیانو
پیانو یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین سازهای موسیقی است و دارای تاریخچه‌ی بسیار قدیمی است:
– قرن ۱۷: پیانو از توسعه‌های ساز کلوییه (Clavichord) و کمانچه (Harpsichord) نشات می‌گیرد. در این دوره، ساز سختی به نام “پیانوفورته” یا “کلوییه فورته” (Pianoforte or Fortepiano) وجود داشت. این ساز مجهز به یک مکانیزم خاص بود که با فشار زدن کلیدها، میزان قدرت و صدا را تغییر می‌داد.
– قرن ۱۸: ساز پیانو به شکلی مشابه به امروز درآمد. ساز پیانوفورته در این دوره بهبود یافت و دارای بدنه‌ی بزرگتر و کلیدهای وزن‌دارتر شد. نوازندگان موسیقی از این ساز برای اجرای قطعات مختلف استفاده می‌کردند.
– قرن ۱۹: در این دوره، فناوری ساخت پیانو بهبود یافت. کمپانی‌های معروفی مانند Steinway & Sons و Bechstein در آلمان و Bosendorfer در اتریش شروع به تولید پیانوهای با کیفیت و صدای بی‌نظیر کردند.
– قرن ۲۰: تکنولوژی و فناوری در ساخت پیانوها به مرحله‌ی پیشرفته‌تری رسید. از پیانوهای الکترونیکی تا پیانوهای دیجیتال و هیبریدی، تنوع و امکانات پیانوها به طور چشمگیری افزایش یافت.
از آن زمان تا به امروز، پیانو به یکی از سازهای اصلی در موسیقی کلاسیک و غیرکلاسیک تبدیل شده است. همچنین، در سبک‌های مختلف موسیقی مانند جاز، پاپ و راک نیز استفاده از پیانو بسیار رایج است.
کلام آخر
پیانو با صدای خاص و زیبایی که تولید می‌کند، به عنوان یکی از سازهای مهم و محبوب در دنیای موسیقی شناخته می‌شود. تاریخچه‌ی طولانی پیانو نشان می‌دهد که این ساز توسط سازندگان و نوازندگان در طول سالیان متعدد بهبود یافته و تکامل کرده است. با توجه به طیف وسیعی از استفاده‌ها و قدرت انتقال احساسات، پیانو همچنان به عنوان یکی از سازهای مهم و محبوب در موسیقی به شمار می‌رود و همچنان توسط نوازندگان و شنوندگان در سراسر جهان مورد توجه قرار می‌گیرد.
